"Beden de bir binadır. Madem işimiz bina tasarlamak, önce insanı anlamak gerek"
Mimar Sinan

Özlem Şatır Taşçıoğlu-Mimar - studiOAll ve Alldesign Kurucusu

*studiOAll’un kardeş markası Alldesign’ın doğumundan bahseder misiniz?
Ö.Ş.T: Aslında Alldesign’ın doğumu da studiOAll’la birlikte yani 2010 senesinde ismen gerçekleşmişti. Fakat kimlik bularak kendini ifade etmeye niyet etmesi doğumunun 10. senesinde yani 2020’de oldu. Bu 10 sene “Mesleki arenada ne gibi artı ve eksiler var? Ve bunlara nasıl katkı koyabilirim?”i netleştirebilmek adına anlamlı bir süreydi. Bir nevi mesleki farkındalık süreci diyebilirim.

*Ne gibi artı ve eksiler olduğunu paylaşabilir misiniz? 
Ö.Ş.T: Mesleki anlamda ortaya koyduğumuz her ürün, yaptığımız her proje, doğayla bir şekilde temas halinde. Yani doğaya bir müdahale ve dokunma anlamına geliyor. Hem mimari projelerde toprakla olan birebir ilişkisinden hem de iç mimari projelerde seçilen malzemelerin ya da yapım tekniklerinin doğaya olan etkilerinden kaynaklı dolaylı olarak. Dolayısı ile her 2 alanda ortaya konan projelerin de çok ama çok farkındalıkla ve özenle ele alınması gerekiyor. Meslek insanlarının bu farkındalıkla hareket etmelerinin yanı sıra işverenlerin de aynı kaygılarla talep edebiliyor olması önemli. Güncel piyasa koşullarına baktığımızda ise maalesef ki “doğa” her 2 kesim tarafından da öncelik olarak ele alınmıyor. Sadece inşa etmek anlamına gelen bir meslekmiş gibi bir algı söz konusu mimarlık için. Benim içinse durum hiç öyle değil. 

*İnşa etmenin dışında neleri önceliyorsunuz? 
Ö.Ş.T: İnşa etmenin dışında değil ama onunla birlikte öncelememiz gereken durumlar olduğunu düşünüyorum. Az önce söylemeye çalıştığım gibi en önemlisi, parçası olduğumuz DOĞA. Parçası olduğumuz için de inşa etmenin yanı sıra değil, inşa ederken düşünmemiz ve yok saymamamız gereken en önemli parça. Düşünmediğimiz zaman olan ise (şu an olduğu gibi) azalan yeşil alanlar ve şehirden kırsala kaçış oluyor. Pandemi süreci ile birlikte doğa ile bağlantıda olabilmenin ne kadar hayati olduğu gerçeği biraz daha gün yüzüne çıktı diye düşünüyorum.

*studiOAll- BYCK Villaları- Turgut Cansever Ulusal Mimarlık Ödülleri Başarı Ödülü

*studiOAll- BYCK Villaları- Turgut Cansever Ulusal Mimarlık Ödülleri Başarı Ödülü

*Peki studiOAll ve Alldesign bu noktada nerelerde duruyorlar? Hangi alanlarda farklılaşmaktalar ya da hangi alanlarda ortak hareket edebilmekteler?
Ö.Ş.T: StudiOAll mimari, iç mimari ve ürün tasarımı odaklı projelere imza atan, ekolojik kaygılara dikkat vermeyi önemseyen, sürdürülebilirlik adına adımlar atmayı mesleki bir gereklilik olarak gören ve bu alanlarda farkındalık yaratmaya çalışan bir tasarım ofisi.

*studiOAll- Çerkeş Lösev EcoCenter  

 Alldesign ise, mekanı sadece fiziksel bir alan olarak tanımlamanın dışında; yaşayan, nefes alan ve içinde yaşayan kişi ve kişilerle birebir kontak halinde olup, onlarla birlikte değişen, dönüşen bir kavram olarak tanımlıyor. Mekanların da kişiler gibi ‘biricik’ olma hallerinden yola çıkıp; doğanın rehberliğini ve bu anlamda binlerce yılın gözlem ve deneyimini içeren kadim bilgileri de ana kaynak olarak kullanarak ‘Mevcut olanı, doğa ve mekan kullanıcısı ile uyum içerisinde olacak şekilde nasıl dönüştürebiliriz?’i sorguluyor. 

*Her iki alanda da öncelik DOĞA yani?
Ö.Ş.T: Evet öyle çünkü mekanın verimli ve uzun ömürlü kullanımının formülü bence doğanın laboratuarında harmanlanıyor. Görsel ve fikirsel anlamda çok tatmin edici projelerin bazen çok uzun ömürlü olmadığı durumlar olabiliyor. Kendi deneyimlerinden de biliyorum bunları. Buralara bakınca görsel uyumun ve başarının dışında başka bazı faktörlerin de devrede olması gerektiğini anlayabiliyoruz.

*Ne gibi?
Ö.Ş.T: Buna “mekanın enerjisi” diyebiliriz. Yani hem bulunduğu doğa parçası ile hem de kullanıcı ile uyumlu bir şekilde akması gereken enerji boyutu.  Soyut bir kavram olduğu için somut veriler gibi kabul görmesi pek kolay olmayabiliyor ama bu var olmadığı anlamına da gelmiyor. Canlı cansız tüm varlıkların enerji boyutları artık yadsınamaz bir gerçek. Nasıl ki  “beden, zihin, ruh” üçlemesini birbirinden ayıramıyor ve birbirlerini birebir etkilediklerini kabul ediyorsak, durum mekanlarımız için de aynı. Fiziksel varlıklarının yanı sıra enerjisel anlamda mevcudiyetleri de mekanların var oluşlarına katkı sunuyor. Dolayısı ile bu alana bakmadan sadece fiziksel alana odaklanmak, midesi ağrıyan birine mide ilacı vermek kadar anlık bir formül. Mide ağrısının nereden kaynaklandığına odaklanmak gibi mekanın enerji boyutundaki ihtiyaçlarını öngörebilmek ise kalıcı bir şifalanmayı beraberinde getiriyor. Ve bu da daha sağlıklı projeleri. Her gün yenilerini inşa etmeyi değil, daha uzun süre keyifle kullanabileceğimiz ve dönüştürebileceğimiz mekanları. Tüketim toplumunun bir getirisi olan kullan-terk et mekanları değil, kendimizi “ait hissedeceğimiz” biricik ve sürdürülebilir alanları. 

 
*studiOAll- Hotel Design Show- Retro Oda

*Alldesign markasının açılımda bahsettiğiniz ‘Bütünsel tasarım” ifadesi buna karşılık geliyor sanırım.
Ö.Ş.T: Evet tam da öyle. Tasarımı bütün yönleri ile ele alan, somut ve soyut tüm verileri sürece dahil eden ve bu bütünsellik çerçevesinde çözümler üreten anlamında. 

*Enerji boyutu deyince biraz daha açmak faydalı olacaktır diye düşünüyorum. Bu alanı nasıl somutlaştırıyorsunuz peki?
Ö.Ş.T: Burada, bahsettiğim kadim bilgiler devreye giriyor. Ben Tao Felsefesini ve Çin Kozmolojisini kendime yakın bulduğum için referans olarak onları kullanmayı tercih ediyorum. Çin Kozmolojisinde mekana dair öngörüler Feng Shui aracılığıyla yapılıyor. Dolayısı ile mekanın enerji boyutu ile ilgili yönlendirmelerimde Feng Shui ilkelerini kaynak olarak ele alıyorum. 
 
*Feng Shui’yi ilk kez duyanlar olabilir. Kısaca anlatabilir misiniz? 
Ö.Ş.T: Kelime anlamı “rüzgar ve su” yani doğanın 2 büyük gücü. Çinlilerin yazılı kaynaklarla bugüne aktardıkları yaklaşık 6000 yıllık bir öğreti.  Feng Shui, Tao’yu (buna doğanın dili diyebiliriz) referans alarak ilerliyor. Burada da 5 element ve Yin Yang teorileri devreye giriyor.  Feng Shui ilkelerine göre, elementlerin denge hallerini ve uyumlarını yakalamak mekandaki denge ve uyuma katkı sunuyor. Yani amaç doğa ile uyum içerisinde olan mekanlar yaratabilmek. Tabi ki bu amaç sadece Çinlilere özgü bir amaç değil. Barınma fonksiyonuna çözüm arayan en ilkel canlı formu bile içgüdüsel olarak benzer bir amacın peşindeydi aslında. Sadece isim konulup yazılı olarak bugünlere aktarılması Çinliler tarafından olmuştur. Feng Shui bu anlamda, yani doğu bilgeliğini batı ile buluşturan çok kıymetli bir bilgidir de aslında. Tabi batının hızlı tüketim şekline adapte edilmeye çalışılırken özünden de bir hayli uzaklaşmıştır o ayrı.

 *Burayı da biraz açabilirseniz sevinirim.
Ö.Ş.T: Geçmişi 6000 sene öncesine dayanan ve o günden bugüne aktarılan -yani demek ki işleyen- bir bilgelikten bahsediyoruz. Bilgelik deyince işin derinlik boyutunu da es geçmemek gerekiyor tabi. “Böyle bir bilgi, hızlı tüketime alışmış bir kültürde nasıl var olabilir?, Ona nasıl adapte edilir?” kaygısı öncelik olunca, Klasik Feng Shui’nin dışında ve herkese kolayca ulaşabileceği öngörülen yüzeysel bilgilerle ortaya çıkarılmıştır bazı kaynaklarca. Herkesçe kolay ulaşılabilir bu bilgiler Pop Feng Shui olarak isimlendirilir. Özelliği herkes için genellenebilir tek bir formül önermesidir. Halbuki her mekan biriciktir ve bu anlamda her mekana tek bir çözüm sunabilmek yani genel formüllerle çözüm üretebilmek mümkün değildir. Bütünsel tıpta “Hastalık yoktur, hasta vardır” denir :) Onun gibi yani. 

*Peki Pop Feng Shui ile Klasik Feng Shui arasındaki fark nedir?
Ö.Ş.T: Klasik Feng Shui’de Pop Feng Shui’den farklı olarak “zaman” kavramı devreye girer. Mekanın yapıldığı ve kullanılmaya başladığı tarih, mekanın enerji haritasını çıkarabilmek adına önemli girdilerden biridir. Yani mekanın doğum tarihi. Bir de değişen periyotlar ve senelik, aylık, günlük etkiler vs. Her biri o mekana özgü bilgilerdir. Pusula yönü, binanın/mekanın ön cephesi ve yılların gözlemi ile oluşmuş formülasyonlar Klasik Feng Shui’nin olmazsa olmazlarıdır. 

 *alldesign-Kaleiçi Butik Otel-Feng Shui Enerji Haritası

*Yani internette yer alan bilgilerle evimize Feng Shui uygulamamız mümkün değil midir? 
Ö.Ş.T: Bilginin kaynağı çok önemli. Dijital medyada artık kaynakların güvenilirliği konusuna da dikkat etmek gerekiyor. Bir de dediğim gibi mekanlarımız biricik ve her mekana ait doğru bilgiyi bu yollarla bulmak pek mümkün olmuyor. Mekanların enerjisine katkı koyabilecek daha yüzeysel bilgiler ise tabi ki bulunabilir. Kapsamlı ve güvenilir bir analiz içinse bir feng shui danışmanından destek almak doğru olacaktır. 

*alldesign-2021 yılı senelik etkiler

*Alldesign markası altında verdiğiniz danışmanlık hizmeti bu kapsamda mıdır?
Ö.Ş.T: Evet. Hem mekansal hem de bireysel anlamda bir danışmanlık hizmeti olarak düşünülebilir. Mekansal anlamdakine karşılık gelen Feng Shui, bireysel anlamdaki ise 4 Sütun Analizi olarak isimlendiriyor. 4 sütun analizinin popüler adı ise Çin Astrolojisi. Böylelikle kişi ve mekan uyumu konusunda da daha doğru yol alabilmek mümkün oluyor. Mimar Sinan’ın çok sevdiğim bir sözü var: “Beden de bir binadır. Madem işimiz bina tasarlamak önce insanı anlamak gerek” diyor. 

Alldesign markası ile hem insanı, hem de akabinde mekanı başka bir perspektiften anlamaya çalışıyoruz. 

*Çok teşekkürler verdiğiniz bilgiler için
Ö.Ş.T: Rica ederim. Güzel enerjilere, farkındalıklara ve bütünsel anlamda dönüşümlere vesile olmasını dilerim.