otel dekorasyon

başa dön
09 MAYIS
11636 defa Okundu

Mimaride geleneksel süsleme Taş Bezeme

Mimaride Geleneksel Süsleme

Taşın sertliğini kıran sanat: Taş bezeme

Binlerce yıl öncesinden beri insanoğlunun çevresine görsel güzellik katmak için kullandığı süsleme (bezeme) sanatında 'taş', en temel biçimlendirme elemanı olarak kullanılmıştır.

Bezeme sanatı, neredeyse insanlık tarihiyle bir başlamıştır. Kendini güzelleştirmek isteği sonrasında yaşadığı yeri güzelleştiren sonra da çevresine estetik katmak isteyen insan, bunun için öncelikle doğadan (ahşap-taş) malzemeler kullanmıştır. Ahşap ve taşın kolay form alabilmesi, doğal dokularıyla büründüğü forma ekstra bir boyut katması, süslemede heykelsi bir üslubun yansıtılmasını sağlamıştır.

Dünyadaki örneklerin yanı sıra Anadolu topraklarının zengin coğrafyasında kurulu devletler arasından, özellikle Anadolu Selçukluları'nda görülen bezeme sanatları mimaride oldukça fazla kullanılmıştır. Bu nedenle yapılarda süsleme yapmaya imkan tanıyacak şekilde boşluklar bırakılmış, süsleme unsurları ön plana taşınmıştır. Kapılar, pencereler, tavanlar çeşitli kabartmalarla bezenmiştir. Özellikle taç kapılarda Rumi süsleme motifi kabartma olarak uygulanmıştır. Bugün Geleneksel Türk Süsleme sanatı formu olarak kabul edilen Rumi süsleme motifi, genellikle bitki, çiçek ve hayvan figürlerinin stilize şekliyle kullanılmıştır. 

Osmanlı'da görülen kabartma, şebeke ve renkli taş işlemeciliği bugün de ihtişamını koruyor

Osmanlı döneminde  kabartma, şebeke ve renkli taş olarak ayrılan taş işlemede en fazla görülen ve bugüne de kalan tür kabartma olmuştur. Alçak kabartma tekniğinin kullanıldığı alanların yanı sıra sütun ve paye başlıkları ile kemerlerde görülen motiflerde düz satıhlı kabartma tekniği uygulanmıştır.

Hareketli dış cephe kurgusunu oluşturan taş işlemeciliği, içine renk katılan malzemelerle aynı zamanda anıtsal bir ifadenin sembol duruşları da olmuşlardır. Bu anıtsal duruşlarda genellikle taç kapı uygulamaları, tasarlanan geometrik formlarla, dönemsel süsleme dilinin oluşmasına da fayda sağlamıştır.

Taş işleme sanatı ve ustalık dönemi eserleri

Anadolu topraklarındaki tarihsel dönüşüm baz alınarak incelendiğinde, taş işlemeciliğinin yıllar içinde geliştiği görülmektedir. Bu gelişmişlik, taş sanatında ustalık dönemli olarak da nitelendirilebilmektedir. Önceleri alçak kabartma motif işlemeleri görülürken, sonraları yüksek kabartma kullanılmış ve çok daha ihtişamlı görsel algılar yaratılmıştır.  Bugün özellikle Mardin yöresinde günlük hayatın da içinde olan taş işlemeciliği, kentlerdeki pek çok modern yapıda  duvar süsleme öğesi olarak da kullanılmaya devam etmektedir.